OTUĐENJE GRAĐEVINSKOG ZEMLJIŠTA U JAVNOJ SVOJINI

Građevinsko zemljište koje se nalazi u javnoj svojini, u vlasništvu jedinica lokalne samouprave, može se otuđiti u svrhu realizacije investicionih projekata kojima se unapređuje lokalni ekonomski razvoj (tzv. projekti lokalnog ekonomskog razvoja). Projekti lokalnog ekonomskog razvoja su projekti čijom realizacijom se povećava broj zaposlenih u privredi za najmanje 1% (odnosno 0,5% u jedinicama lokalne samouprave razvrstanim u četvrtu grupu razvijenosti) i srazmerno uvećavaju javni prihodi.

U skladu sa Uredbom o uslovima pod kojima se građevinsko zemljište u javnoj svojini može otuđiti ili dati u zakup po ceni manjoj od tržišne cene, odnosno zakupnine ili bez naknade, kao i uslove, način i postupak razmene nepokretnosti, otuđenje se može izvršiti neposrednom pogodbom ili prikupljanjem ponuda javnim oglasom. I u jednom i u drugom slučaju, jedinica lokalne samouprave je dužna da sačini elaborat o opravdanosti otuđenja građevinskog zemljišta, koji uključuje analizu očekivanih troškova i koristi od realizacije investicije, kao i analizu očekivanih socijalnih efekata. U slučaju otuđenja zemljišta prikupljanjem ponuda javnim oglasom, ekonomska analiza u okviru elaborata mora prikazati efekte realizacije investicionog projekta na povećanje zaposlenosti i javnih prihoda, kao i na obim privrednih aktivnosti drugih privrednih subjekata i kvalitet života u datoj lokalnoj sredini. Iznos umanjenja tržišne cene zemljišta ne može biti veći od ukupnog projektovanog iznosa uvećanja javnih prihoda u periodu od pet godina od početka realizacije projekta.

Prema čl. 7. Uredbe, građevinsko zemljište može se otuđiti bez naknade (ili po ceni nižoj od tržišne) samo ako investitor prihvati obavezu da na predmetnom građevinskom zemljištu izgradi objekat čija površina odgovara maksimalnoj bruto razvijenoj građevinskoj površini (BRGP) objekta predviđenog planskim dokumentom, izuzev ako je reč o objektu za obavljanje proizvodnih delatnosti, u kom slučaju površina objekta može biti i manja od maksimalne BRGP. Sa druge strane, a prema čl. 9. Uredbe, investitor je dužan da na svaka dva ara otuđenog zemljišta zaposli najmanje jedno lice na neodređeno vreme.

Od donošenja Uredbe, realizovan je veći broj projekata lokalnog ekonomskog razvoja kroz model otuđenja ili davanja u zakup građevinskog zemljišta u javnoj svojini po ceni manjoj od tržišne ili bez naknade, i to u većem broju opština koje pripadaju trećoj i četvrtoj grupi razvijenosti, što pokazuje svrsishodnost donošenja Uredbe i njen značaj za podsticanje lokalnog ekonomskog razvoja.